Nhiều bạn bắt đầu học với mục đích đánh được một hoặc một vài bài tủ để kịp thời gian biểu diễn. Việc “học nhồi” có thể khả thi, nhưng quan trọng là bạn biết tự lượng sức mình. Để đánh được một bài nhạc bạn mong muốn, có rất nhiều những mục tiêu nhỏ cần phải xây dựng. Một số bản nhạc piano chỉ hay khi chơi đúng kĩ thuật staccato, tương tự với nhiều bản guitar đòi hỏi kĩ thuật chặn dây. Sự thuần thục một kĩ thuật là kết quả của sự rèn luyện rất nhiều kĩ thuật nhỏ khác. Vì vậy, bạn nên chia nhỏ mục tiêu để dễ động viên bản thân. Trường hợp cần phải tập gấp một bài nhạc để kịp tặng bạn bè vào một dịp nào đó, bạn nên nhờ người thông thạo hơn hướng dẫn cho bạn bản arrangement đơn giản hơn, hoặc đổi bài khi cần thiết.
Không tập luyện đúng cách ngay từ đầu
Mình biết nhiều bạn đã học qua Youtube một thời gian dài. Tuy nhiên, Youtube chỉ hiệu quả khi bạn đã có một nền tảng tương đối, còn đối với những bạn mới học nhạc, có rất nhiều lỗi dễ mắc phải, mà một khi đã hình thành thói quen thì sẽ rất khó sửa. Những bạn tập guitar có thể là bị gồng cổ tay quá hoặc áp phần lòng bàn tay vào cần đàn, tập ukulele thì quá áp sát cù chỏ vào người, hoặc phần tay phải gảy ngón tay quá sâu vào đàn khiến chuyển động không được linh hoạt, hay những bạn tập piano thì ngón tay đặt không đúng tư thế. Những lỗi sai này thường không được thể hiện trên Youtube, do góc quay hạn chế, người học theo sẽ không quan sát được tổng thể. Mặt khác nữa, tuy những tutorial hướng dẫn tập theo bài nhiều vô kể, nhưng ít nhắc nhở những lỗi cơ bản, nên các bạn học theo đó cũng không nhận biết được là mình đang mắc lỗi.
Bỏ qua những bài tập ngón
Lúc ban đầu tập những bài tập ngón bạn sẽ thấy khá nhàm chán. Các bài tập thang âm của piano thường không có giai điệu, còn các bài chạy ngón của guitar hoặc ukulele thường khó nhớ. Tuy nhiên, càng tập luyện lên cao, bạn sẽ nhận ra những bài luyện ngón giúp tốc độ chơi nhạc nhanh hơn, trí nhớ về cung-quãng tốt hơn, v.v. Một cách bạn có thể làm những bài luyện ngón trở nên thú vị hơn là lọc ra một số đoạn intro hoặc một số câu solo đặc sắc của một vài bài nhạc bạn thích. Việc này khá phức tạp với những bạn mới tập, bạn có thể nhờ giáo viên hướng dẫn và sắp xếp các đoạn trích này theo mức độ khó tăng dần.
Không luyện tai nghe
Chơi nhạc thuần thục không chỉ đơn giản là việc quen tay. Chính những nhận xét rút ra được khi nghe nhạc mới giúp bạn chơi nhạc có cảm xúc hơn. Ngay cả nhiều bản arrangement nhạc rất đơn giản (ví dụ như piano tay phải có khi chỉ chơi có 4, 5 nốt nhạc – Lúc nào tiện mình sẽ record demo sau :p), nhưng nghe vẫn thú vị hơn rất nhiều so với một bản nhạc phức tạp mà người chơi quá gượng gạo vì phải cố gắng chạy ngón cho đủ nốt. Sự khác biệt nằm ở nhịp điệu, ngừng nghỉ, cách nhấn nhá, v.v những điều mà bạn không để ý nếu không luyện nghe. Tương tự, nhiều bản nhạc vô cùng đơn giản được phối lại rất hoa mĩ, mà để đạt được trình độ này, bạn cần học cách nghe trước, và bắt chước sau.
Thiếu đánh giá tổng thể
Những bạn tự học thường search tên bài hát, sau đó search tutorial, tập xong hết bài này đến bài khác. Tuy nhiên, cách học này không giúp bạn tiến bộ về lâu dài. Ví dụ như do tư thế bấm tay trái hơi khó, nên một số hợp âm guitar sẽ được đổi thành hợp âm khác dễ bấm hơn, hoặc bỏ hẳn. Dù vậy, việc đó không thể được khái quát hóa, nói cách khác, chưa hẳn là khi gặp những bài tương tự, bạn có thể thay thế hợp âm như bài trước, hoặc có thể tự động bỏ hợp âm. Vì thế, mỗi lần tập bài mới, các bạn gần như là phải vật lộn với cái mới hoàn toàn, trong khi nếu nắm được quy luật từ cơ bản, bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian.
Không tập luyện đều đặn
Âm nhạc cũng như ngoại ngữ hay bất kì một môn học nào khác, việc tập luyện hàng ngày 15-20 phút giúp tiến bộ nhiều hơn là tải dồn vào ngày cuối tuần. Đối với tập luyện guitar dây sắt, việc bị đau tay sẽ khiến bạn không thể dồn lại tập khoảng 1 tiếng rưỡi một lần. Hơn nữa “nhai đi nhai lại” một đoạn nhạc trong thời gian dài sẽ khiến bạn mau nản. Tốt nhất bạn nên cam kết tập luyện thường xuyên và tùy nghi phân bổ theo tâm trạng lúc tập: Bữa nào đầu óc tỉnh táo có thể học nhiều nhạc lí một chút, hoặc bữa nào mệt mỏi thì có thể học xướng âm để buổi học được hào hứng hơn.
Dạ, em cảm ơn chị về những bài viết. Em cũng tự học Piano được một thời gian, chơi được một vài bản, nhưng sao mỗi lần tập một bản mới em lại thấy khó khăn lắm. Chị có “bí kíp” gì không, chỉ giúp em với ạ? Em xin cảm ơn rất nhiều! Đây la số phone vaf email của em: 0917 233 842, hohoang_ly@yahoo.com Rất mong nhận được hồi âm từ chị!
Chào em. Cám ơn em đã ghé blog, em cho chị thêm chi tiết là em gặp khó khăn gì? Về việc ráp cả hai tay? Về việc bắt nhịp? Hay là việc không nhớ được bản nhạc? v.v Em nói rõ để chị có thể trả lời cụ thể hơn nhé. Thanks em
Chào em, em hỏi nhiều câu nên c trả lời lần lượt nhé: 1. Đánh có ‘mượt’ hay không là tuỳ thuộc vào sự quen thuộc của em đối với đoạn nhạc. Em có thuộc nhạc ko? Có thuộc lời không? Chơi nhạc cảm âm thì trong đầu mình giống kiểu “bật nút” cái là nhạc vang lên (trong đầu) trước cái đã, rồi tuỳ thuộc theo kĩ thuật, sự thành thục với phím mà em mới có thể lướt được. Đoạn nào thấy hơi khó thì em tập chậm lại, tập từng câu, cho rõ nốt đã, rồi khi đã ‘quen tay’ rồi thì tha hồ lướt. Việc dậm pedal hay không không giúp cho lướt phim bớt “thô”, nếu vấn đề của em là em chưa thuộc bài nhạc lắm. 2. Tự phiêu đó gọi là chơi nhạc theo cảm âm (hoặc Play by ear). Nếu em chơi căn bản quen rồi, giữ nhịp tốt rồi, thì có thể thoải mái phiêu, nhưng nếu chưa tới mức độ đó, thì em nên tập chậm, tập đúng nhịp, cho tròn vành rõ nốt đã. Nên tập với metronome nếu em mới bắt đầu. 3. Về Pedal, dậm theo phách mạnh của một nhịp. Ví dụ nhịp 3/4 thì phách 1 và phách 3 mạnh, phách 4 nhẹ. Tuỳ theo tay trái rải hợp âm như thế nào mà mình có thể dậm pedal vào phách 1 và 3, hoặc có thể chỉ dậm vào phách 1. Nói tóm lại là, trước khi đánh đàn để phiêu được, thì phải đánh đúng cái đã. Đúng tức là đúng nhịp, đúng nốt, đúng kĩ thuật. Còn việc đánh “hay”, đánh “phiêu” thì mình phát triển về sau, khi kĩ thuật đã vững rồi.
Chị ơi có thể cho em biết thêm chi tiết về lớp dạy guitar được không ạ?
@Khánh: Em cho chị biết trình độ, mục tiêu mong muốn, và thời gian em rảnh nhé. Email chị là: linhphuong3011@gmail.com.
Thanks em :).
Dạ, em cảm ơn chị về những bài viết. Em cũng tự học Piano được một thời gian, chơi được một vài bản, nhưng sao mỗi lần tập một bản mới em lại thấy khó khăn lắm. Chị có “bí kíp” gì không, chỉ giúp em với ạ? Em xin cảm ơn rất nhiều! Đây la số phone vaf email của em: 0917 233 842, hohoang_ly@yahoo.com
Rất mong nhận được hồi âm từ chị!
Chào em. Cám ơn em đã ghé blog, em cho chị thêm chi tiết là em gặp khó khăn gì? Về việc ráp cả hai tay? Về việc bắt nhịp? Hay là việc không nhớ được bản nhạc? v.v
Em nói rõ để chị có thể trả lời cụ thể hơn nhé. Thanks em
Em là người không được đi học nên đừng chê em . Em có vài khúc mắc sau ạ? Một là có lúc em đánh đoạn lướt phím có lúc rất mượt (hay có thể do em cảm thấy thế) nhưng mà nhiều lúc em có đoạn em có cảm giác “bí’ ngón nên không thể lướt được mà kể cả dậm pedals vẫn cảm giác thô ạ? Hai là em thấy trên mạng nhiều người chơi thì có lúc người ta chơi nhanh chậm khác nhau không quy chuẩn một tốc độ (tempo) có thể là tự phiêu , vậy có cần phải dùng metronome không ạ? Và cái cuối cùng là em thấy trên mạng nhiều người bảo là dậm pedals vang theo hợp âm khác hẳn nhau và cũng có thể dậm theo nhịp ,vậy thế theo chị thì dậm thế nào cho đúng ạ?
Chào em, em hỏi nhiều câu nên c trả lời lần lượt nhé:
1. Đánh có ‘mượt’ hay không là tuỳ thuộc vào sự quen thuộc của em đối với đoạn nhạc. Em có thuộc nhạc ko? Có thuộc lời không? Chơi nhạc cảm âm thì trong đầu mình giống kiểu “bật nút” cái là nhạc vang lên (trong đầu) trước cái đã, rồi tuỳ thuộc theo kĩ thuật, sự thành thục với phím mà em mới có thể lướt được. Đoạn nào thấy hơi khó thì em tập chậm lại, tập từng câu, cho rõ nốt đã, rồi khi đã ‘quen tay’ rồi thì tha hồ lướt. Việc dậm pedal hay không không giúp cho lướt phim bớt “thô”, nếu vấn đề của em là em chưa thuộc bài nhạc lắm.
2. Tự phiêu đó gọi là chơi nhạc theo cảm âm (hoặc Play by ear). Nếu em chơi căn bản quen rồi, giữ nhịp tốt rồi, thì có thể thoải mái phiêu, nhưng nếu chưa tới mức độ đó, thì em nên tập chậm, tập đúng nhịp, cho tròn vành rõ nốt đã. Nên tập với metronome nếu em mới bắt đầu.
3. Về Pedal, dậm theo phách mạnh của một nhịp. Ví dụ nhịp 3/4 thì phách 1 và phách 3 mạnh, phách 4 nhẹ. Tuỳ theo tay trái rải hợp âm như thế nào mà mình có thể dậm pedal vào phách 1 và 3, hoặc có thể chỉ dậm vào phách 1.
Nói tóm lại là, trước khi đánh đàn để phiêu được, thì phải đánh đúng cái đã. Đúng tức là đúng nhịp, đúng nốt, đúng kĩ thuật. Còn việc đánh “hay”, đánh “phiêu” thì mình phát triển về sau, khi kĩ thuật đã vững rồi.
Cám ơn em đã hỏi nhé.