Bài viết này dành cho những bạn mới bắt đầu tập nhạc, hoặc đã từng tập nhạc cụ giữa chừng, hoặc những bạn đã từng đến lớp nhưng hiện tại không có điều kiện theo học tiếp. Việc tự học cho phép bạn thoải mái về thời gian và tiết kiệm chi phí nhưng đồng thời cũng gây khó khăn cho bạn trong việc định hướng việc tập luyện sao cho có kết quả tốt nhất. Bản thân mình cũng dành phần lớn thời gian tự tập nhiều nhạc cụ sau khi đã nghỉ học rất lâu ở trường lớp chính quy. Dưới đây là những cách tự học đàn hiệu quả mà mình rút ra được:
– Xác định mục đích học: Có bạn muốn chơi nhạc để thư giãn, có bạn muốn tập một vài bài tủ để biểu diễn, hoặc có bạn có đam mê với âm nhạc (thường là đã tự tập chơi nhạc trước đó một thời gian nhưng chưa có điều kiện đi học), có bạn đơn giản muốn tìm học thứ gì đó mới mẻ. Biết được mục đích của mình sẽ giúp bạn tập luyện đúng phương pháp và tiết kiệm thời gian.
– Mua nhạc cụ phù hợp với mục đích: Nếu bạn là người mới bắt đầu, có thể bạn muốn hỏi mượn nhạc cụ của bạn bè để tập tạm thời trong 1,2 tuần đầu. Khi nhìn thấy trình độ và năng khiếu của mình rõ ràng hơn, bạn có thể nhờ những người có kinh nghiệm tư vấn cho bạn mua nhạc cụ. Ngay cả khi mới tập tành, bạn cũng không nhất thiết phải mua cây đàn rẻ nhất, vì nhạc cụ không chuẩn sẽ làm hư tai và cảm âm của bạn. Hoặc có thể, đối với guitar, có những dáng thùng đàn bạn nhìn rất thích mắt, nhưng thật sự khi chơi lại không phù hợp, hoặc dây quá cứng. Vì thế, bạn nên cân nhắc mua cây đàn mình thật sự thích, vì nó sẽ làm tăng hứng thú tập luyện.
– Luyện tập cách nghe: Với những bạn mới bắt đầu, để nghe những cách đi nốt, bạn có thể bắt đầu từ một bài nhạc thiếu nhi đơn giản. Lí do mình giới thiệu nhạc thiếu nhi là vì nó dễ nhớ, dễ thuộc, và rất dễ nắm bắt, sẽ giúp bạn đỡ nản. Học về nhịp phách, bạn có thể nghe một số bài dạy trống để nắm được tiết tấu. Khác với nghe nhạc thông thường, nghe để học đòi hỏi bạn phải tập trung và phải phân tích trong lúc nghe. Bạn có thể vừa nhẩm giai điệu trong đầu, tay vừa gõ nhịp theo. Nghe nhiều cũng sẽ giúp bạn mài giũa cảm âm.
– Sử dụng kết hợp các kênh học đàn:
+ Ebook trên Internet: Là nguồn cung cấp vô tận những tài liệu từ cấp độ bắt đầu (tên nốt, hình nốt, trường độ nốt, cung, quãng, dấu hóa, etc.) cho đến nâng cao hơn (cách lập hợp âm, xác định giọng nhạc, etc.). Ngoài ra bạn còn có thể tìm sheet nhạc của vài bài nhạc thông dụng có cách đánh chuyển soạn từ đơn giản đến phức tạp. Những kiến thức này, mình tạm gọi là “tĩnh”, tức là bạn có thể học mà không cần phải có âm thanh của bài nhạc.
+ Clip từ Youtube hoặc các trang học đàn online khác: Giúp bạn hiểu về các loại nhịp, tương tác giữa nhịp đơn/ nhịp kép, tempo, tiết tấu, các cách chơi ngẫu hứng. Mình tạm gọi đây là kiến thức “động”, tức là bạn cần phải có một bài nhạc mẫu, hoặc một người chơi mẫu để dễ dàng hình dung được.
– Chọn những bài nhạc theo cấp độ tương ứng: Nếu muốn tập một bản nhạc dài và khó, bạn có thể chia nhỏ ra thành từng đoạn, hoặc chọn những bài demo khác ngắn hơn. Khi tập được những bài khởi động, bạn sẽ có động lực hơn.
– Thay đổi luân phiên giữa các nội dung bài học: Trong một buổi tập 1 tiếng rưỡi, bạn có thể dành 20 phút để học nhạc lí, 50 phút để tập theo clip, và 20 phút để research về một chủ đề nhạc yêu thích nào đó.
– Ghi chép: Một số bạn có thói quen in tài liệu có chords hoặc tabs sẵn ra để tập. Mình khuyến khích là nên tự ghi chép nhiều hơn, dù là lí thuyết hay là bài thực hành, để bạn quen cảm giác với các hợp âm, và quen việc suy nghĩ trong khi chơi nhạc.
– Duy trì luyện tập đều đặn: Khác với việc đến lớp có thầy cô theo dõi quá trình tiến bộ của bạn, việc tự học bắt buộc bạn tự giác hơn và kiên trì hơn. Nếu bận rộn, bạn có thể dành ra mỗi ngày khoảng 20 phút để phát triển thêm một kĩ năng nhất định (có thể là chỉ dành để học nhạc lí, hoặc chỉ dành để chạy gamme, etc.). Tương tự như học bơi, bạn có thể đọc cả thư viện sách về dạy bơi, các kiểu bơi, nhưng nếu không nhảy xuống nước để bơi, bạn sẽ không bơi được.
– Giao lưu: Với những loại đàn tiện dụng như guitar hoặc ukulele, không khó để bạn tìm được 1 CLB thường xuyên. Với piano, bạn có thể tìm dịp chơi đệm hát cho nhóm bạn. Gặp gỡ và tập luyện cùng với những người khác sẽ giúp bạn học thích thú hơn.
– Thường xuyên kiểm tra lại kiến thức và cách chơi nhạc của mình từ những bạn bè có căn bản nhạc lí hoặc thầy cô khác để tránh những lỗi thường gặp khi tự học, và điều chỉnh tốc độ luyện tập nhé.
