Thành phố âm nhạc – Phần 1: các yếu tố cấu thành

Điều gì  tạo nên một thành phố âm nhạc?

Khi làm đề tài nghiên cứu về các thành phố âm nhạc, mình nhận thấy rất nhiều báo cáo/ý kiến chuyên gia từ lĩnh vực quy hoạch đô thị/chính sách công. Âm nhạc cũng là một nền công nghiệp như bao nền công nghiệp không khói khác (du lịch, thời trang, điện ảnh, v.v). Ngoài việc đặc tính âm nhạc sẵn có của một vùng đất (mà mình sẽ viết trong các bài sau), tầm nhìn của chính quyền có tác động rất lớn tới việc đem thương hiệu một thành phố âm nhạc lên bản đồ thế giới.

Nội dung dưới đây mình lược dịch và biên tập từ báo cáo năm 2012 của IFPI (đại diện ngành công nghiệp thu âm thế giới) và Music Canada.
Thành phố âm nhạc được định nghĩa đơn giản là một địa điểm có nền kinh tế âm nhạc sầm uất. Phía chính phủ và các bên liên quan đều nhận thức được tầm ảnh hưởng của một thành phố âm nhạc trên khía cạnh kinh tế, việc làm, văn hoá, và lợi ích xã hội.

Bản báo cáo dưới đây xem như tấm bản đồ định hướng khai thác sức mạnh của âm nhạc. Cộng đồng dù lớn hay nhỏ, đã có trải nghiệm quy hoạch âm nhạc như thế nào, đều có thể áp dụng để phát huy tiềm năng thành phố thành một thành phố âm nhạc.

Thông tin trong báo cáo này dựa trên nghiên cứu và tham khảo trên 40 cuộc phỏng vấn với các chuyên gia trong ngành thuộc nhiều lĩnh vực, và ý kiến của các bên chính phủ từ nhiều châu lục, cùng với hai focus group quốc tế.

Dù một thành phố có nền công nghiệp âm nhạc đặc sắc tới đâu thì cũng có những điểm mạnh/điểm yếu. Austin, Texas là thủ phủ của biểu diễn nhạc Live đắng cấp thế giới, nhưng lại không có đại diện của các hang thu âm lớn. London, UK, nổi tiếng về Live Music nhưng cũng đang dần mất đi vị trí biểu tượng đó. Nhắc tới các ngôi sao quốc tế trình diễn tại sân vận động thì phải nhắc tới Kuala Lumpur, Malaysia và Johannesburg, Nam Phi, thế nhưng tại đây, các nghệ sĩ địa phương lại rất chật vật trong việc thu hút lượng thính giả ở quy mô nhỏ hơn.

Nghiên cứu này giúp nhìn nhận các đặc tính chung và quan trọng của một thành phố âm nhạc, để tiếp tục tiến xa hơn nữa. Tuỳ theo điểm mạnh về âm nhạc của mỗi thành phố mà ta chọn lựa cơ hội phát triển phù hợp.

Phần 1: Các yếu tố cơ bản của một thành phố âm nhạc

  1. Nghệ sĩ và Nhạc sĩ

Nhạc sĩ, ca sĩ, người sáng tạo, nhà sản xuất là nền tảng của một thành phố âm nhạc. Các nghệ sĩ lại thường tụ tập với nhau theo kiểu hữu cơ, tức là thành phố không thể đẩy đưa, “sản xuất” ra nghệ sĩ được, chỉ có thể đưa ra các chính sách thân thiện với nghệ sĩ để thu hút và giữ chân họ.

Austin tự xây dựng hình ảnh là một Thủ phủ Live Music của thế giới vào năm 1991. Live Music luôn sẵn sàng mọi lúc mọi nơi, từ sân bay đến cửa hiệu tạp hoá, cho tới những buổi họp của hội đồng thành phố, âm nhạc lúc nào cũng được nâng niu mà khó có thành phố nào sánh kịp. Có hơn 250 địa điểm trình diễn live music, và phong cách nào cũng có mặt.” – Don Pitts, Quản lí chương trình âm nhạc của thành phố Austin cho biết.

Môi trường âm nhạc nhộn nhịp không chỉ dựa trên số lượng lớn các buổi biểu diễn live, mà bao gồm cả sự đa dạng của các thể loại nhạc, sự hỗ trợ của địa phương, văn hoá bản xứ, cộng với sự hỗ trợ cho những tour lưu diễn lớn. Lí tưởng nhất là có sự dung hoà giữa bản sắc nghệ sĩ địa phương với tinh thần quốc tế.

  1. Không gian và địa điểm

Không gian diễn tập, ghi âm, giáo dục âm nhạc là không thể thiếu trong sự thành công của một thành phố âm nhạc. Các hình thức địa điểm âm nhạc trải dài từ dạng thân thiện gần gũi cho tới lịch lãm cao cấp, từ trong nhà đến ngoài trời, nhiều quy mô khác nhau để đáp ứng được nhu cầu của nghệ sĩ tại một thời điểm nhất định trong sự nghiệp của họ. Chất lượng đương nhiên là quan trọng, như Mark Davyd, CEO của Music Venue Trust tại UK chỉ ra “Nếu một thiếu niên 16 tuổi đi nghe nhạc live và địa điểm trình diễn có âm thanh và ánh sáng quá tồi, liệu cậu ta có muốn theo nghiệp âm nhạc nữa không?”

  1. Lượng thính giả cởi mở và tích cực tham gia

Fan âm nhạc thường rất máu lửa, hiểu biết, đam mê với âm nhạc, họ hỗ trợ nghệ sĩ bằng nhiều cách. Ở cấp độ thành phố, chúng ta cũng cần công cụ truyền thông cũng máu lửa, say mê, thông thạo về âm nhạc như thế.” – Mike Tanner, Chuyên viên phát triển phân khúc Âm nhạc tại Toronto cho biết.

Chúng ta cần lượng thính giả trẻ, những người sẵn sàng trả tiền cho biểu diễn live hoặc các tour lưu diễn, những người cho thấy tầm ảnh hưởng của họ lên các nghệ sĩ.

  1. Các ngành nghề kinh doanh liên quan tới âm nhạc

Trong khi Nashville tự hào định nghĩa bản thân là một “thành phố âm nhạc tự cung tự cấp”, ai cũng có thể viết nhạc, sản xuất nhạc, ghi âm, xuất bản, quảng bá album mà không cần phải đi tìm đâu xa ngoài địa phận Nashville, các thành phố khác vẫn chưa đạt được đến cấp độ đó, và vẫn còn những lỗ hổng mà họ cố gắng trám.

  1. Sự hỗ trợ nhiều cấp độ từ phía chính phủ

Những thành phố âm nhạc thành công nhất thế giới đều được hưởng lợi từ động thái hỗ trợ từ các cấp chính quyền, với đại diện chính trị tính cực tham gia và cởi mở. Một ví dụ là nước Úc có sự liên đới giữa chính quyền liên bang, từng bang, và địa phương để nâng đỡ và phát triển ngành công nghiệp âm nhạc. Năm 2009, Bang New South Wales đã dỡ bỏ đòi hỏi phải có giấy phép đặc biệt tại các địa điểm biểu diễn nếu muốn tổ chức Live Music. Động thái này giúp rút ngắn giấy tờ, từ đó bản quy hoạch bốn hội đồng âm nhạc địa phương mới ra đời, bao gồm hội đồng gần nhất đã được xác nhận bởi Hội đồng thành phố Wollongong. Văn phòng Live Music Quốc gia được thành lập năm 2013 nhằm hỗ trợ đề xuất các chính sách chính phủ để duy trì live music, các địa điểm biểu diễn live, phát triển lượng thính giả ở cấp độ địa phương, thúc đẩy những cải thiện hơn nữa ở cấp độ từng bang.

Hỗ trợ chính trị cũng đóng vai trò hết sức quan trọng: các đại diện được bầu ra phải trích ngân quỹ và nhân lực, phê duyệt chính sách và luật định để giúp đỡ nền âm nhạc.

  1. Hạ tầng rộng rãi

Thành phố phải đảm bảo hạ tầng giao thông, bao gồm trạm xe của phương tiện công cộng, chỗ đậu xe gần địa điểm biểu diễn, dễ kết nối người nghe với nghệ sĩ và địa điểm. Thành phố phải cung cấp Nhà ở giá phải chăng để thu hút và giữ chân nghệ sĩ, những người có mức thu nhập khiêm tốn.

  1. Giáo dục âm nhạc

Nền giáo dục địa phương phải ghép âm nhạc vào chương trình giáo dục chính thức, cung cấp những chương trình chuyên biệt tại trường cao đẳng, đại học. Những chương trình này không chỉ có tác dụng nuôi dưỡng tầng lớp nhạc sĩ tương lai mà còn giáo dục về cảm nhận âm nhạc cho đại chúng.

Photo source: www.journeymart.com 

Kì sau: Phần 2: Chiến lược phát triển thành phố âm nhạc 

Đọc thêm: Nashville – Lan toả tình yêu âm nhạc 

Comments

comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *